Günümüzde şehirlerin karşılaştığı en büyük sorunlardan biri olan trafik yoğunluğu ve hava kirliliği konusu sürdürülebilir ulaşım çözümlerine olan ihtiyacı her geçen gün artırmaktadır. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin bisiklet tramvayı uygulaması çevre dostu ve verimli ulaşım alternatifleri yenilikçi yaklaşımıyla karşımıza çıkıyor.
Bisiklet tramvayı konsepti, bisiklet kullanıcılarının bisikletleriyle birlikte tramvaylara binebilmelerini mümkün kılan bir sistem. Sistem sayesinde bisikletliler, uzun ve yorucu mesafeleri bisikletleriyle katetmek yerine, tramvayı kullanarak şehrin farklı noktalarına hızlı ve konforlu bir şekilde ulaşabiliyorlar.
Nostaljik Tramvay Bisiklet Tramvayına Dönüştürüldü
550 kilometreyle Türkiye’nin en uzun bisiklet yolu ağına sahip olan Konya’da Büyükşehir Belediyesi bisiklet tramvayı projesini hayata geçirdi. Şehrin yıllarca ulaşım yükünü çeken nostaljik tramvaylardan biri 2020 yılında bisiklet tramvayına dönüştürülerek bisiklet kullanıcılarının hizmetine sunuldu. Büyükşehir Belediyesi aynı zamanda 50 otobüse de bisiklet aparatı yerleştirerek bisiklet kullanıcıları için örnek bir uygulamayı hayata geçirdi.
Bisiklet tramvayına dönüştürme aşamasında araçtaki mevcut koltuklar sökülerek yerlerine bisiklet sabitleme aparatları monte edildi. 21 bisikletin aynı anda tramvayda güvenli bir şekilde taşınabileceği aparatlar, el değmeden kullanılacak şekilde tasarlandı. Tramvaydaki basamaklara ise kapılarla senkronize çalışan katlanabilir hidrolik rampa düzenekleri monte edildi. Alaaddin Tepesi – Selçuk Üniversitesi hattında hizmet vermekte olan bisiklet tramvayı, bisiklet yollarıyla entegreli duraklarda yolcu alıp yolcu indirmektedir.
Bisiklet Tramvayının Faydaları
Bisiklet tramvayının hayata geçirilmesi, şehir yaşamına ve bireysel kullanıcılara pek çok avantaj sunmaktadır:
- Bisiklet ve toplu taşımanın birleşimi, fosil yakıt kullanımını azaltarak karbon emisyonlarının düşürülmesine katkıda bulunur.
- Bisiklet kullanıcılarının uzun mesafeler için tramvayı tercih etmesi, şehir merkezlerindeki araç trafiğini hafifletir.
- Bisiklet tramvayı, kullanıcıları yolculuklarının bir kısmında bisiklet sürmeye teşvik eder. Bu da fiziksel aktiviteyi artırarak halk sağlığına olumlu katkıda bulunur.
- Bisiklet tramvayları, bisiklet kullanıcılarının şehrin daha geniş bir alanına erişimini kolaylaştırır. Özellikle engebeli veya uzun mesafelerde bisiklet sürmekte zorlanan kişiler için önemli bir alternatiftir.
- Toplu taşıma ve bisiklet kullanımının birleşimi, bireysel araç kullanımına kıyasla daha ekonomik bir ulaşım şeklidir.
- Park yeri bulma, yakıt ve bakım masrafları gibi giderler ortadan kalkar.
Dünyada ve Türkiye’de Bisiklet ve Toplu Taşıma Entegrasyonu
Dünya genelinde birçok şehir, bisiklet ve toplu taşıma entegrasyonunu başarılı bir şekilde uygulamaktadır. Özellikle Avrupa şehirlerinde, tramvay ve otobüslerde bisiklet taşıma imkanı yaygın olarak bulunmaktadır. Türkiye’de bu alanda öncü şehir Konya olmuştur. 2020 yılında hayata geçirilen uygulama ile Alaaddin-Selçuk Üniversitesi tramvay hattında bisikletlilerin bisikletleriyle birlikte seyahat etmeleri mümkün hale gelmiştir. Bu uygulama, Türkiye’de bisikletli ulaşımın teşvik edilmesi ve toplu taşıma ile entegrasyonunun sağlanması açısından önemli bir adımdır. Konya’daki gibi sadece bisiklet kullanıcılarına özel olarak tasarlanmış bir bisiklet tramvayı konsepti dünyada bir ilk olma özelliği taşımaktadır.
Diğer ülkelerde ve şehirlerde ise genellikle yolcuların normal tramvay veya tren vagonlarında bisikletlerini de yanlarında taşıyabildikleri uygulamalar mevcuttur.
Avrupa Şehirleri
Birçok Avrupa şehrinde tramvay, otobüs ve trenlerde bisiklet taşıma imkanı bulunmaktadır. Özellikle Hollanda, Danimarka, Almanya ve Belçika gibi bisiklet kullanımının yaygın olduğu ülkelerde bu entegrasyon oldukça gelişmiştir. Şehir planlamasında bisiklet yolları ve toplu taşıma güzergahları birbirini destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
Hollanda
Hollanda’da bisiklet ve tren entegrasyonu oldukça yaygındır. Birçok tren istasyonunda büyük bisiklet park alanları bulunur ve yolcuların bisikletleriyle trenlere binmesine izin verilir. Hatta bazı şehirlerde bisikletler için özel asansörler ve rampalar da bulunmaktadır.
Almanya
Almanya’da da bisikletin toplu taşıma ile entegrasyonu desteklenmektedir. Birçok tramvay ve tren vagonunda bisikletler için ayrılmış alanlar bulunur.
Japonya
Japonya’da da bisiklet kullanımı yaygındır ve bazı şehirlerde trenlere bisikletle binmek mümkündür.
Kanada (Toronto)
Toronto’da metro ve tramvaylarda belirli kurallar çerçevesinde bisiklet taşınmasına izin verilmektedir.
Bisiklet ve toplu taşımanın entegrasyonunu destekleyen yenilikçi yaklaşımlar, şehirlerimizin daha yaşanabilir, çevre dostu ve sağlıklı hale gelmesine katkıda bulunacaktır. Konya’daki başarılı uygulama, Türkiye’de diğer şehirler için de örnek teşkil edebilir. Gelecekte, bisiklet tramvayı gibi uygulamaların yaygınlaşmasıyla birlikte, şehirlerimizde bisiklet dostu ulaşım ağlarının daha da gelişeceği öngörülebilir.
Görsel: Konya Büyükşehir Belediyesi
